نویسنده: یوسف کانويا
تعیین زمان جنگ توسط مردم و استفاده از جنگ به عنوان وسیله ای برای دستیابی به اهداف عالی، سیاسی و اجتماعی دشوار است. قبل از اختراع نوشتار، تنهامنابعی که به این سوالات پاسخ میدهند، کاوش های باستان شناسی است. بسیاری از میدان های جنگ تاریخی از طریق آنها کشف شد. یافته های باستانی به ما نشانمی دهد که درگیری ها در ابتدا نادر بود. انسانها در مراحل اولیه زندگی خود بر روی کره زمین در گروههای متحرک مسالمت آمیز زندگی می کردند. علائم جنگتا اواسط هزاره چهارم قبل از میلاد ظاهر نشد. درست زمانی که شهرها و پادشاهی های باستانی با دیوارها و قلعه ها شکل گرفت. حفاری های آمریکایی–سوریدر تل حموکر در شمال شرقی سوریه در نزدیکی مرز عراق بین سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۶ نشانه های حیرت انگیزی از جنگی را نشان داد که حدود ۵۵۰۰ سالپیش بین سال های رخ داده است.
محققان در مقیاس وسیع تخریب عظیمی پیدا کردند: بمباران های سنگین با تیرکمان، تیر باعث تیرگی کامل دیوارها و ساختمان هاشد و شهر به سرعت سوزانده شد. ویرانه های شهر، باستان شناسان همچنین حدود ۱۲۰۰ توپ بیضی شکل ونوک تیز از خاک رس پیدا کردند که در جنگ استفادهمی شد. طول هر کره ۲٫۵ سانتی متر و قطر آن ۳٫۵ سانتی متر بود. آنها همچنین ۱۲۰ توپ سفالی گرد دیگر به قطر ۶ تا ۱۰ سانتی متر پیدا کردند. باید درهزاره چهارم قبل از میلاد بین دو قدرت نبرد شدیدی وجود داشته باشد. که مدتی در شهر غوغا کرد. در حفاری ها همچنین مکان هایی که این سلاح ها ساخته میشد، کشف شد و مشخص شد که برخی از گلوله های تیرک به دیوارها نفوذ کرده است. مردم شهر از ابزارهای مختلف دفاعی استفاده می کردند: به عنوان مثال،توپ های سفالی را که برای محاسبات ریاضی استفاده می شد، به ابزار جنگی تبدیل کردند.
دوازده اسکلت انسان در ویرانه ها پیدا شد که نشانه های واضحی از مرگ آنها در جنگ را نشان میداد. باستان شناسان همچنین شواهدی از فرار سریع مردم ازشهر کشف کردند: وسایلی که مردم در زندگی روزمره از آنها استفاده می کردند در زیر ساختمان های تخریب شده جاگذاری شده بود و این نشان می داد که کسانیکه فرار می کنند زمان کافی برای بردن آنها با خود ندارند. در عین حال، این امر به باستان شناسان کمک کرد تا عملکرد ساختمانها را در ارتباط با دین، مدیریت،تولید و یا حتی مکان آشپزخانه ها تعیین کنند. این تنها به دلیل این جنگ ناگهانی امکان پذیر بود. علاوه براین، به نظر می رسد که ساکنان شهر در آن زمان خطررا پیش بینی کرده بودند و بنابراین دیواری به ضخامت تقریبی سه متر در اطراف شهر ساخته بودند. همه این یافته ها شواهد مهمی هستند که قدیمی ترین نبردسازمان یافته در بین النهرین در تلحموکر در شمال شرقی سوریه رخ داده است. در این دوران اولین شهرها پدیدار شدند و اینها نقطه عطف مهمی در زندگی بشربودند و به نظر می رسد این تحول نیز آغاز جنگهای سازمان یافته باشد.
اکنون سوالاتی پیش می آید: آیا باستان شناسان آینده نیز قادر خواهند بود تخریب بزرگی را که برای مثال در شهرها و روستاهای سوریه که در جریان درگیریکنونی رخ داده است، توضیح دهند؟
عکس ۱: ۶۰۰۰ سال پس از اولین جنگ در سوریه:
تخریب شهر قدیمی حلب در جنگ کنونی. عکس:
س.زاکور
عکس ۲: سلاح های جنگی تاریخی در موزه باستان شناسی حلب: در اینجا قبلاً از فلز ساخته شده بود و دیگر از گلوله های سفالی مانند جنگ اول در خاک سوریهاستفاده نشده بود. عکس: یوسفکانويا.
