فرهنگ شهرهای سوریه: موزه‌های آلمان اتاق‌های تاریخی را نشان می‌دهند

نوشته عبدالباسط کناوی و یوسف کنجو
این دو ویراستار و باستان شناسان سوری در اینجا از دو اتاق تاریخی باشکوه در موزه های آلمان گزارش میدهند. هر دو اتاق پذیرایی برای بازرگانان ثروتمند سوری در شهرهای دمشق و حلب بودند
اتاق دمشق از سپتامبر ۲۰۲۲ پس از ۲۵ سال کار مرمتی در موزه قوم شناسی درسدن به روی عموم باز شد. دقیقاً مشخص نیست که این اتاق دولتی در چه زمانی ساخته شده است، اما اعتقاد بر این است که حدود سال ۱۸۱۰ است. این تاریخ در پایان شعر معروف امام غزالی است که بر روی یکی از دیوارهای اتاق حک شده است. این گونه شروع می شود: «قرب دلها را درهم کوبیده آقا، پس در رفع عجله کن.»
اتاق دمشق تاریخ پر حادثه ای داشته است. در سوریه به مدت نود سال به عنوان اتاق پذیرایی در شهرقدیمی دمشق استفاده می شد. در سال ۱۸۹۹ کلکسیونر آلمانی کارل ارنست اوستاوس آن را خرید و به آلمان آورد. هنگامی که علایق او به هنر و فناوری مدرن تبدیل شد، سالن دیگر به نمایش گذاشته نشد، بلکه در هاگن (نوردراین-وستفالن) نگهداری می شد. پس از مرگ کلکسیونر، اتاق در سال ۱۹۳۰ به موزه قوم شناسی درسدن اهدا شد. این اتاق تا زمانی که کار مرمت در سال ۱۹۹۷ آغاز شد، درانبارهای موزه باقی ماند. ۲۲مرمتگر که تعدادی از آنها اهل سوریه بودند در مرمت شرکت داشتند
اتاق دمشق شاهکار هنر تزئینی سوریه محسوب می شود و یکی از معدود اتاق هایی است که به عنوان یک اتاق کامل با تمام عناصر تزئینی اولیه بدون هیچ تغییری باقی مانده است. این اتاق ۴.۵ متر طول، ۴متر عرض و۵.۴ متر ارتفاع دارد. دو سوم ارتفاع دیوار با صفحات و کتیبه های چوبی رنگی پوشیده شده است که عمدتاً ازچوب صنوبر محلی ساخته شده است. دو مشبک چوبی تزئینی از معماری سنتی اسلامی که به عنوان دیوارهای مشبک در مساجد، به عنوان مشبک پنجره یا روکش بالکن در ساختمان‌های مسکونی و کاخ‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تزیینات به سبک روکوکو هستند و شامل جزئیات بی‌شماری هستند: دسته‌های گل، مناظر شهری شیک، کاسه‌های میوه‌های مختلف و نقوش هندسی چند رنگ سنتی در طلایی، قرمز، نارنجی-قرمز و مشکی متالیک براق. همه اینها در یک تصویر کلی ترکیب می شود که باید تسلط هنرمندان و صنعتگران و تجمل و ثروت مالک را نشان دهد

 

Das Dresdner Damaskuszimmer, Detail der Bemalung | Museum für Völkerkunde Dresden, Japanisches Palais © Staatliche Kunstsammlungen Dresden | Foto: Jens Tümmler.

اتاق حلب از سال ۱۹۱۲ در برلین در موزه هنر اسلامی کنونی قرار دارد و فردریش ساره مورخ هنر و مجموعه دار آن را در سوریه خرید. این بنا توسط هنرمند حلب شاه بن عیسی در حدود سال ۱۶۰۰ به درخواست یک تاجر ثروتمند حلبی به نام عیسی بن بوتروس مبله شد. اتاق حلب نمونه ای از سبک معماری خانه های عرب آندوره است که نیاز به فضای پذیرایی برای مشتریان و مهمانان متناسب با موقعیت اجتماعی صاحب خانه داشت. به گفته این موزه، تزئینات دیوار اتاق قدیمی ترین مورد شناخته شده در نوع خود است که فقط میتوانست در شهر تجاری حلب ایجاد شود
نقاشی های روی چوب تمام دیوارهای این اتاق را تزئین می کند. رنگ ها در چندین لایه اعمال میشدند، سبکی که در آن زمان رایج بود. مضامین هنری به انواع پدیده های فرهنگی می پردازد. حدود پانصد عنصر تزئینی با مضامین مذهبی، اجتماعی، ادبی و سیاسی وجود دارد. از منظر دینی، عمدتاً صحنه‌های مربوط به ایمان مسیحی را می‌یابیم، زیرا صاحب خانه مسیحی بود. به عنوان مثال، نمایش آخرین شام عیسی، مریم با نوزاد عیسی یا سنت جورج دیده می شود. این در چارچوب هنر اسلامی عثمانی است که عمدتاً از نقوش گیاهی و هندسی استفاده می کند. برای هنرمند هم مهم بود. برای به تصویر کشیدن پدیده های مشترک ایمان مسیحی و اسلامی که در قرآن و عهد جدید و عهد عتیق ذکر شده است، مانند صحنه قربانی شدن ابراهیم و اسحاق. همچنین تعدادی کتیبه به زبان عربی در موضوعات مرتبط با شیوه زندگی در فرهنگ های عربی و فارسی وجود دارد، مانند: «نجات انسان در نگهبانی زبان است» یا «خود‌باوری نشان از ضعف روح است». اتاق حلب تجلی فرهنگ محلی است که در شهر حلب با همزیستی دوستانه و مدارا بین ادیان، فرقه ها و اقوام مختلف با پیشینه مسیحی، یهودی یا اسلامی، عربی یا فارسی مشخص می شود. این امر ارتباط اجتماعی و اقتصادی بین این گروه ها را نیز مشخص می کند. جنگ در سوریه منجر به تخریب و سرقت بخش بزرگی از این نوع هنرشد که خانه‌های سنتی در حلب و دمشق را تزئین می‌کرد. اما خوشبختانه هنوز تعدادی از این اتاقها در موزه های سوریه (حلب و دمشق) و سراسر جهان وجود دارد، نه تنها در برلین و درسدن، بلکه مثلاً در موزه متروپولیتن نیویورک نیز وجود دارد. اتاق حلب در برلین و اتاق دمشق در درسدن بسیاری از پناهندگان سوری را به موزه های آلمان جذب کرده است. این همچنین باعث شده است که پناهندگان این احساس را ایجاد کنند که آنها در اینجا تنها نیستند، بلکه بخشی از میراث اجدادشان قبل از آنها به آلمان آمده است. هر دو موزه، اتاق‌های سوری و پیش‌اطاق‌های آن‌ها را نه تنها به ‌عنوان فضاهای نمایشگاهی می‌بینند، بلکه باید بتوانند به‌ عنوان مکان‌هایی برای ملاقات مردم، برای رویدادها و به‌ عنوان «مکان مهمان‌ نوازی» مورد استفاده قرار گیرند و در نتیجه به هدف اصلی خود در سوریه نزدیک شوند. اطلاعات بیشتر درباره دو اتاق سوری در
Die Restaurierung des Dresdner Damaskuszimmers im Japanischen Palais – YouTube
Dresden: Wie das Damaskuszimmer aus dem Depot gerettet wurde | MDR.DE
The Aleppo Room: Magnificent murals – DW – 06/17/2019
Discover Islamic Art: The Aleppo Room Museum of Islamic Art at State Museums Berlin – YouTube

tun23011106

www.tuenews.de

Aleppo-Zimmer im Museum für Islamische Kunst, Berlin. Foto: Staatliche Museen zu Berlin, Museum für Islamische Kunst / Georg Niedermeiser.

001835

001836

 

 

 

TÜNEWS INTERNATIONAL

Related posts

Contact Us

Magazine Html