از اولا محفوظ
علاقه به منشاء این بازی با گفتگو در یک بازی خانوادگی شطرنج آغاز شد. «مات، عمر. آیا می دانید که منشأ شطرنج عربی است، زیرا «چک مات» عربی است و به معنای «شاه مرده است». کودک نه ساله پاسخ داد: «نه مادر، شطرنج از هند است. برادر ۱۲ ساله‌اش محمد وارد بحث شد و گفت: نه، هر دو اشتباه می‌کنید، بازی از ایران می‌آید
اینطور به نظر می رسید هر دو پسر در نظر خود بسیار مطمئن بودند.
وقتی من در مورد منشا بازی جستجو کردم، متوجه شدم که توضیحات و افسانه های مختلفی در مورد منشاء بازی وجود دارد. احتمالاً نمی توانید واقعاً به این سؤال پاسخ دهید، زیرا بازی شطرنج حاوی عناصری از فرهنگ ها، زمان ها و زبان های مختلف است. از بین داستان هایی که در مورد خاستگاه شطرنج گفته میشود، من شناخته شده ترین آنها را انتخاب کرده ام، اما البته آنها بسیار متفاوت هستند
اعتقاد عمومی بر این است که این بازی در قرن ششم پس از میلاد در هند آغاز شد و به عنوان
(Chaturanga)
شناخته می شد. او می گوید که مرد خردمندی می خواست اهمیت مردم در پادشاهی خود را برای پادشاه ظالم هند توضیح دهد. بنابراین بازی را اختراع کرد که شامل (به عربی و سایر زبانها: وزیران)شاه و ملکه ،شوالیه (اسب)، دونده‌ها (فیل) و پیاده (سرباز) است. در طول بازی، او می‌توانست وظایف رعایا را برای پادشاه توضیح دهد و به او بفهماند که آنها از پادشاهی محافظت می‌کنند
بر اساس نسخه دوم، بازی از قرن دوم قبل از میلاد در چین آغاز شده است. نظریه ای وجود دارد مبنی براینکه شطرنج از بازی چینی (Xiangqi)
یا یکی از پیشینیان آن، که شامل چاتورانگا هندی، شوگی ژاپنی و جانگگی کره ای است، نشأت گرفته است
روایت سوم می گوید که شطرنج در سرزمین فارس ایران امروزی سرچشمه گرفته است: در زمان حکومت ساسانیان گفته می شود که در حدود سال ۶۰۰ پس از میلاد توسط خادم یک شاه – یک پادشاه- اختراع شده است.
اعراب وقتی به كشور ايران حمله و ایران را اشغال کردند از این بازی مطلع شدند. این بازی در جهان اسلام بسیار محبوب بود و به بازی مورد علاقه خلفا تبدیل شد و کتاب های متعددی در مورد آن نوشته شد. مسلمانان در نهایت این بازی را ازطریق اسپانیا به اروپا آوردند
اما معنی نام های مختلف برای بازی چیست؟ چاتورانگا: واژه هندی به معنای “چهار عنصر” یا “چهارقسمت” است. این اصطلاح برای تعیین ارتش هند که از ارابه ها، سوارکاران، فیل ها و سربازان پیاده تشکیل شده بوداستفاده می شد
شطرنج: واژه فارسی یا از واژه هندی
Chaturanga
وام گرفته شده است و یا از واژه پارسی ترنجبین، گیاهی با ریشه شبیه به شکل انسان گرفته شده است
شاتراندش: زمانی که اعراب در قرن هفتم امپراتوری ایران را اشغال کردند، با بازی شطرنج نیز آشنا شدند. با این حال، آنها نام بازی را تغییر دادند زیرا برخی صداها در زبان آنها وجود نداشت
شاخ (شطرنج): نام آلمانی از کلمه فارسی شاه (شاه) گرفته شده است و علیرغم شباهت آوایی آن ربطی به چاتورنگا یا شاترنگ ندارد
پس حق با بچه ها بود: اعراب شطرنج را اختراع نکردند، اما بازی را به اروپا آوردند
tun22112204
www.tuenews.de
Schachfiguren. Foto: tünews INTERNATIONAL / Oula Mahfouz.
001825
