نوشته یوسف کانجو
مکان های باستان شناسی زیادی در سوریه وجود دارد که در بین باستان شناسان و گردشگری به خوبی شناخته شده است. این امر برای مثال در مورد پالمیرا در صحرای غربی، شهر ماری در فرات و شهر اوگاریت در ساحل سوریه صدق می کند. اما دورا یوروپوس، «بومبي شرق» یا «بومبي صحرا» که آن را نیز می‌شناسند، به اندازه شهرهای باستانشناسی دیگر شهرت ندارد – علی‌رغم اهمیت فرهنگی و تاریخی آن و همچنین توقف بسیار مهمی برای کاروان‌های تجاری. مقایسه بومبي به این دلیل انجام می شود که در یوروپوس دورا، مانند بومبي، بسیاری از نقاشی های دیواری و همچنین مواد آلی یافت شد. شهر دوره یوروپوس در ساحل شرق فراتو در نزدیکی شهر دیرالزور قرار دارد. در گذشته در موقعیتی استراتژیک و در مسیر تجاری مهمی در فرات قرار داشت و از این رو نقطه تماس شرق و غرب بود. این شهر در زمان بابلی ها تأسیس شد و دورا نام داشت که در زبان آرامی به معنای «قلعه» است. بعداً در دوره هلنیستی، یونانیان شهری را بر روی بقایای دورا تأسیس کردند و آن را به نام شهر یوروپوس در مقدونیه تاریخی، یوروپوس نامیدند. ساکنان فعلی آن را به نام صلاح الدین ایوبی، اولین سلطان مصر و بیت المقدس، صالحیه می نامند. زمانی که باستان شناسان این شهر را در سال ۱۹۲۲ کشف کردند، آن را دورا نامیدند.این شهر آثار باستانی بسیاری مانند دیوارهای بلند، دروازه‌ها، قلعه، تئاتر، کاخ‌ها، بازارها و ساختمان‌های مسکونی مربوط به دوران هلنیستی و رومی را در خود جای داده است. اما مهم ترین ویژگی شهر تنوع قومیتی و مذهبی همزیستی است. یعنی بیش از ۱۸ بنای مذهبی وجود دارد. و اینها نشان دهنده ادیان مختلف باستانی و مدرن، مانند مسیحیت، یهودیت، یونانی، ایرانی، رومی و جوامع مذهبی محلی سریانی هستند. در میان آنها یک کلیسای خانگی، قدیمیترین کلیسای شناخته شده و کنیسه ای است که با صحنه های فیگوراتیو نقاشی شده است. همچنین سه معبد پالمیرا و معابد اختصاص یافته به خدایان یونانی زئوس و آرتمیس یافت شد. یکی دیگر از دلایلی که نشان می دهد دورا یوروپوس زمانی یک شهر چند فرهنگی بوده است، زبان های رایج در این شهر مانند یونانی، لاتین، عبری، آرامی و سریانی است. یافته های باستان شناسی در دورا تصویری غیرعادی با جزئیات از زندگی روزمره در شهر به ما می دهد. نوشته ها، کتیبه ها و معماری اطلاعات کافی در مورد همزیستی مسالمت آمیز و ادغام فرهنگ یونانی و سامی ارائه می دهد. بنابراین دورا شبیه به کلان شهرهای فعلی مانند برلین، نیویورک و لندن است. متأسفانه شهر باستانی دورا نیز مانند همه شهرهای سوریه تحت تأثیر جنگ در سوریه قرار گرفت زیرا بسیاری از بخش‌های آن ویران و غارت شد و مجبور شدند به طور موقت توسط باستان شناسان و بازدید کنندگان رها شوند. با این وجود، ویرانه‌های آن و نمایشگاه‌های موجود در موزه‌های متعدد در سراسر جهان، مانند موزه لوور در پاریس و موزه دانشگاه ییل در نیویورک، برای همیشه شاهد تاریخ و فرهنگ آن خواهند بود.
tun23071901
Die syrische Stadt Dura Europos, das „Pompeji der Wüste“. Foto: tünews INTERNATIONAL / Yossef Kanjou.
002059
